Λαγκίτες (Αρβανήτοβλάχικα Πέτουλα)

Πέτουλα, φίλες μου, ονομάζουν οι βλαχαρβανήτες της Δροσοπηγής και του Φλαμπούρου (Φλώρινα), τις λαγκίτες ή λαλαγκίτες ή τηγανίτες ή πετουλίτσες όπως αποκαλούνται στα «ντόπια» χωριά.

Τα πέτουλα ήταν παλαιότερα  συνυφασμένα με τα σημαντικότερα στάδια της  ζωής του ανθρώπου: Τον αρραβώνα και το  γάμο, τη  γέννηση και τη βάφτιση, το θάνατο και τα ταφικά έθιμα.

Τα αρραβωνιάσματα και ο «λόγος» που δίνονταν από τα σόγια και «έδενε» για πάντα τις τύχες των παιδιών τους, σφραγίζονταν γύρω από ένα τραπέζι με ροδοτηγανισμένα πέτουλα, πασπαλισμένα με ζάχαρη και κανέλα, ενώ  στους γάμους προσφέρονταν σαν γλύκισμα, περιχυμένα με μέλι και καρύδια.

Και όταν με το καλό το ζευγάρι κάρπιζε και έρχονταν τα παιδιά,  οι καλονοικοκυρές, μάνα και πεθερά, οι μαστόρισσες, έβαζαν το μεγάλο μαυρισμένο τηγάνι πάνω από την πυροστιά και μοσχομύριζε η γειτονιά.

Τα πέτουλα  μοιράζονταν από σπίτι σε σπίτι και μ’ αυτόν τον τρόπο γίνονταν γνωστό το χαρμόσυνο γεγονός της γέννησης, σε όλο το χωριό. Και όταν έρχονταν η ώρα να πάρει το νεογέννητο τ’ όνομά του, να βαφτιστεί,  οι γονείς δεξιώνονταν τον νονό στο σπίτι, λιτά, απλά, χωρίς περιττές πολυτέλειες, με πέτουλα, τσίπουρο, στραγαλοστάφιδα και φιστίκια με το τσόφλι.

Και στο θάνατο όμως και σε κάθε ταφικό έθιμο, εκτός από τις κάθε λογής πίτες, γαλατόπιτες, μπουρέκια, ρεθανίκια κ.α., οι βλαχαρβανίτες, μοίραζαν πέτουλα για να αναπαύονται και  να είναι  χορτασμένες οι ψυχές των αγαπημένων που δεν βρίσκονταν πια στην ζωή.

Τα πέτουλα, είναι μια ακόμα έξυπνη επινόηση των νοικοκυράδων εκείνης της εποχής, όπου τα υλικά που είχαν στη διάθεσή τους ήταν στοιχειώδη, και έπρεπε να βάλουν τη φαντασία τους να δουλέψει για να δημιουργήσει από το τίποτα, κάτι που να ταιριάζει σε κάθε περίσταση και να είναι συνάμα, νόστιμο θρεπτικό και χορταστικό.

Η συνταγή για τα πέτουλα, είναι της μαμάς μου που τα φτιάχνει  χρόνια τώρα, σε χαρές και σε λύπες, σε γιορτές και πανηγύρια. Ακόμα και τις καθημερινές, όταν περιμένει τις φίλες της για καφέ, όταν μαζευόμαστε γύρω της τα παιδιά και τα εγγόνια της και μπορώ να σας πω ότι το αποτέλεσμα το τιμάμε ιδιαίτερα.

Η συνταγή είναι εύκολη, γρήγορη και απλή, όπως απλοί ήταν οι άνθρωποι μιας άλλης εποχής, που με ότι είχε το ντουλάπι τους, κατάφερναν να κάνουν την  δύσκολη καθημερινότητά τους να μοιάζει με γιορτή!

Φτιάξτε τα και θα με θυμηθείτε!  Σκέτα ή με τυρί, πασπαλισμένα με ζάχαρη κανέλα και καρύδια, περιχυμένα με μέλι, σιρόπι φράουλας, βύσσινου ή σοκολάτας, είναι πεντανόστιμα, σκέτος πειρασμός!

Για είκοσι (20) περίπου πέτουλα χρειαζόμαστε…:

Υλικά:
– 1 μικρό κυβάκι μπυρομαγιά (40γρ.)
– 3 κούπες νερό χλιαρό (τη μισή κούπα τη χρησιμοποιούμε για να διαλύσουμε τη μπυρομαγιά)
– 3 κούπες αλεύρι κοσκινισμένο,  για όλες τις χρήσεις,
– 1 αυγό
– 1 γεμάτο κουταλάκι γλυκού αλάτι
– 1 σφηνάκι τσίπουρο ή ούζο
– Μπόλικο λάδι, ελαιόλαδο ή σπορέλαιο για το τηγάνισμα

Εκτέλεση:
Σε ένα μικρό μπολ διαλύστε τη μπυρομαγιά στο λίγο χλιαρό νερό, και  αφήστε την στην άκρη.

Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 1

Ρίξτε σε λεκανίτσα το υπόλοιπο νερό, το αλάτι, το τσίπουρο, το αλεύρι,  το αυγό και τη διαλυμένη μαγιά και ανακατέψτε με το σύρμα ή το μίξερ, (η μαμά μου βάζει χέρι) ώσπου να σπάσουν όλα τα σβωλάκια και να πετύχετε έναν χυλό λείο και νερουλό…

Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 2 Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 3 Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 4 Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 5 Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 6

Όπως λέει και η μαμά μου «να τρέχει». Αν χρειαστεί προσθέτετε και λίγο ακόμα νερό. Δεν περιμένετε να φουσκώσει ο χυλός.

Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 7

Βάλτε το λάδι στο τηγάνι και περιμένετε να κάψει…

Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 8

Γεμίστε ένα μικρό μπρίκι ή ένα οποιοδήποτε σκεύος και ρίξτε τόση ποσότητα χυλού, όσο μεγάλο θέλετε να είναι το πέτουλο. Ο χυλός θα απλώσει στην αρχή και σε λίγο θα αρχίσει να φουσκώνει.

Αφήστε δύο τρία λεπτά να ροδοκοκκινίσουν από τη μία μεριά και γυρίστε με ένα πιρούνι από την άλλη. Αφήστε για άλλα δύο τρία λεπτά, βγάλτε τα και ακουμπήστε τα σε απορροφητικό χαρτί…

Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 9 Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 10

Με ένα μπρίκι του καφέ που παίρνει τέσσερα φλιτζάνια, φτιάχνουμε τρία μεγάλα πέτουλα. Ρυθμίστε εσείς την ποσότητα. Μπορεί στην αρχή, το μέγεθος να μην είναι αυτό που θέλετε, αλλά σιγά- σιγά, θα το πετύχετε. Σημασία έχει να ξεκινήσετε. Άλλωστε μεγάλα η μικρά, τα πέτουλα είναι το ίδιο νόστιμα και αρέσουν σε όλους, μικρούς και μεγάλους!

Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες - 11Λαγκίτες - Πέτουλα - Τηγανίτες

Καλή επιτυχία φίλες μου και να θυμάστε αυτό που έλεγε η γιαγιά Αθηνά: «Οι άνθρωποι πηγαινοέρχονται στη  ζωή μας για να την κάνουν καλύτερη! Άλλοι το καταφέρνουν μπαίνοντας και άλλοι βγαίνοντας».

Σας φιλώ αυγή.